ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ

Ανάμεσα στις εληές, ο Τύμβος των Αθηναίων στο πέδίο της Μάχης του Μαραθώνα.

Ο Μαραθώνας, από τους πλέον ιστορικούς δήμους της Ελλάδας παγκοσμίως, είναι κωμόπολη της βορειοανατολικής Αττικής και έδρα του ομώνυμου δήμου. Συνορεύει με το Γραμματικό, την Νέα Μάκρη, τον Βαρνάβα, το Καπανδρίτι, την Σταμάτα, την Ροδόπολη και είναι κοντά στον αρχαιολογικό χώρο του Ραμνούντα που είναι μόλις 12 χιλιόμετρα μακριά. Πήρε την ονομασία του από τον τοπικό ήρωα Μάραθο. Έγινε γνωστός από την ομώνυμη μάχη τον Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. μεταξύ Αθηναίων και Περσών.

Μία επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο, και στο Μουσείο του Μαραθώνα αξίζει με το παραπάνω, μιά και εκτός από τη μεγάλη ιστορική του σημασία είναι και ένα πολύ όμορφο μέρος της Αττικής που περιβάλλεται από λιβάδια, αμπέλια, ελαιώνες, και λαχανόκηπους. Ακόμα, ο Μαραθώνας γειτονεύει με την τεχνητή Λίμνη του Μαραθώνα, τη μοναδική στον κόσμο από μάρμαρο, που κατασκευάστηκε το 1931. Πέρα από ότι η περιοχή της λίμνης είναι καταφύγιο για πάμπολλα είδη πανίδας στην Αττική, αποτέλεσε για δεκαετίες τον ταμιευτήρα πόσιμου νερού και μοναδική πηγή ύδρευσης της Αθήνας, και οι παλιότεροι θυμόμαστε την εποχή που το καθημερινό δελτίο ειδήσεων στο ραδιόφωνο συμπεριλάμβανε αναφορά για το επίπεδο της στάθμης του νερού και το αντίστοιχο της περσινής μέρας.

Σε κοντινή απόσταση θα βρείτε επίσης διάφορες παραλίες για κολύμπι, η πιό γνωστή από τις οποίες είναι ο Σχινιάς, με τα ζεστά αβαθή νερά του ιδιαίτερα κατάλληλα για μικρά παιδιά και την πευκόφυτη αμμώδη παραλία του. Να σημειωθεί ότι πρόσφατα η παραλία καθαρίσθηκε από διάφορα αυθαίρετα κτίσματα που λειτουργούσαν ως παράνομες παραλιακές ταβέρνες για χρόνια παραβιάζοντας τη νομοθεσία του αιγιαλού. Στην περιοχή υπάρχει μια σειρά από νόμιμες ταβέρνες μέσα στα πεύκα και εξοχικά οικογενεακά εστιατόρια για φαγητό μετά το μπάνιο.

Ο αρχαιολογικός χώρος στον Μαραθώνα.

Μετά την αποτυχία της Ιωνικής Επανάστασης, ο Δαρείος συγκέντρωσε μεγάλη δύναμη για να εκδικηθεί την Αθήνα και την Ερέτρια, οι οποίες είχαν βοηθήσει τους Ίωνες. Το 492 π.Χ, έστειλε δύναμη, υπό την ηγεσία του Μαρδόνιου αλλά ο περσικός στόλος καταστράφηκε από τρικυμία παραπλέοντας τον Άθω. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το 490 π.Χ., υπό τη διοίκηση του Δάτη και του Αρταφέρνη, ο περσικός στρατός αφού κατέλαβε τις Κυκλάδες, κατέστρεψε την Ερέτρια και ακολούθως αποβίβασε 100.000 στρατιώτες και στρατοπέδευσε στον Μαραθώνα, όπου τους αντιμετώπισε δύναμη 10.000 Αθηναίων και 1.000 Πλαταιέων. Κάτω από την ιδιοφυή στρατιωτική ηγεσία του Μιλτιάδη η μάχη έληξε με αποφασιστική νίκη των Ελλήνων και οι Πέρσες αναγκάσθηκαν να επιστρέψουν στην Ασία. Η μάχη του Μαραθώνα έδειξε στους Έλληνες ότι μπορούσαν να νικήσουν τους Πέρσες, και ότι η αριθμητική υπεροχή δεν είναι καταλυτική απέναντι στη στρατηγική. Αμέσως μετά την μάχη, άγνωστος Αθηναίος οπλίτης που μερικοί ταυτίζουν με τον Φειδιπίδη, έτρεξε από τον Μαραθώνα στην Αθήνα για να ανακοινώσει τη νίκη των Αθηναίων. Πρόλαβε να πει "Νενικήκαμεν" και στη συνέχεια έπεσε νεκρός από την εξαντλητική προσπάθεια. Σε ανάμνηση και προς τιμήν αυτού του Μαραθωνοδρόμου, διεξάγεται κάθε χρόνο ο Κλασικός-Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας μήκους 42 περίπου χιλιομέτρων, αλλά και πλείστοι όσοι αγώνες αντοχής δρόμου ανά τον κόσμο.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Μαραθώνα είναι μικρό. Φιλοξενεί εκθέματα από τις γειτονικές περιοχές από διάφορες ιστορικές περιόδους. Σημαντικά ευρήματα είναι αυτά από τη Νεολιθική περίοδο όπως αυτά που ανακαλύφθηκαν στη Σπηλιά του Πανός, στην Οινόη, και μια συλλογή από στήλες που χρονολογούνται στον 2ο αι. π.Χ., πορτρέτα και επιγραφές από την Έπαυλη του Ηρώδη Αττικού, που η καταγωγή του ηταν από εκεί, του 2ου αι. μ.Χ. και άλλα. Επίσης υπάρχουν ευρήματα απός πρώϊμο Ελλαδικό νεκροταφείο στη θέση Τσέπη, το Αιγυπτιακό ιερό της θεάς Ίσιδας και το Ρωμαΐκό Βαλανείο της Μπρέξιζας. Κοντά στο Μουσείο, σε μιά προφυλαγμένη περιοχή βρίσκεται ένα νεκροταφείο που χρονολογείται στα 2000 με 1300 π.Χ. και κοντά είναι ο Τύμβος των Πλαταιέων, με τον τάφο των 11 πολεμιστών από τις Πλαταιές που έπεσαν στο πεδίο της Μάχης.

Ο Τύμβος των Αθηναίων στο πέδίο της Μάχης του Μαραθώνα.

Ἑλλήνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι,
χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν

Ο τύμβος του Μαραθώνα
Ο "Σορός", ο μεγάλος τύμβος χώματος ύψους 9 μ. στην πεδιάδα του Μαραθώνα που κάλυψε τους 192 Αθηναίους που έχασαν τη ζωή τους στη νικηφόρα μάχη κατά των Περσών το 490 π.Χ. Η καύση και ταφή των νεκρών στο πεδίο της μάχης υπήρξε η τιμητική προσφορά της πόλης των Αθηνών στους μαχητές της Ελευθερίας.

Κλείνοντας αυτή τη μικρή αναφορά στον Μαραθώνα, την περήφημη Μάχη του Μαραθώνα, και τον Μαραθώνιο δρόμο, θα θέλαμε να την αφιερώσουμε στους 102 νεκρούς της φονικής πυρκαγιάς του Ιουλίου του 2018 που έγινε στο Μάτι, που ανήκει διοικητικά στον Μαραθώνα, με την ευχή η πολιτεία όχι τόσο να τιμωρήσει, όσο να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μην επαναληφθούν ανάλογες θυσίες αθώων εκεί, ή όπου αλλού.